FAQ's - Câu hỏi thường gặp

Mục lục

1. Phải làm gì khi gặp khó khăn trong việc dùng UniKey?

Các bạn hãy thử các bước theo thứ tự ưu tiên sau.

Tìm xem vấn đề của mình đã được đề cập trong tại liệu này chưa.
Đọc lại Hướng dẫn sử dụng UniKey để tự tìm ra câu trả lời.
Ghé thăm Diễn đàn UniKey và tìm hiểu xem vấn đề của bạn đã được đề cập ở đó chưa. Nếu chưa thì bạn có thể gửi câu hỏi lên diễn đàn, tác giả hoặc những người sử dụng khác sẽ cố gắng giúp bạn.
Gửi email cho tác giả: đây chỉ là giải pháp cuối cùng. Vì thời gian có hạn, tác giả không thể đảm bảo sẽ trả lời email của bạn, mong bạn thông cảm.

2. Tại sao đôi khi gõ tiếng Việt trong Word thì bị thêm một dấu trắng nh ư th ế n ày?

Cách khắc phục: Tặt lựa chọn "Use smart cut and paste" của Word. Lựa chọn này nằm trong Menu: Tools - Options - Edit.

Nguyên nhân: nếu bạn dùng Word Windows 9x thì UniKey phải dùng đến clipboard cho bảng mã Unicode. Vì vậy, nếu bật lựa chọn "Use smart cut and paste", hiện tượng dấu cách thêm vào trước chữ Việt sẽ xảy ra sau khi bạn dùng lệnh Copy của Word.

Mẹo nhỏ: Trong Windows NT/2000/XP thì UniKey không cần đến clipboard, vì vậy hiện tượng trên sẽ không xảy ra. Chú ý: trong UniKey có lựa chọn "Sử dụng clipboard cho unicode", bạn nhớ KHÔNG được bật lựa chọn này. Lựa chọn này chỉ dùng trong một số trường hợp đặc biệt khi bạn gõ tiếng Việt mà thấy "không ăn".

3. Tại sao chữ i trong Word bị đổi thành chữ I

Đây là do tính năng AutoCorrect tiếng Anh của Word.

Tính năng AutoCorrect của Word thường tự động thay đổi các chữ theo văn phạm tiếng Anh, điều này gây kết quả sai đối với tiếng Việt. Ví dụ: khi gõ chữ "đại" thì chữ "i" thường có thể bị đổi thành chữ "I" hoa

Khắc phục: Chọn mục menu "Tools - AutoCorrect" sau đó xóa tất cả các check box.

Cách khác: Bạn hãy vào Inset/Autotext/AutoText, chọn tab AutoCorrect và nhập chữ i vào ô textbox Replace, sau đó nhấp vào Listbox có chữ i rổi nhấn nút delete và thế là bạn sẽ không bị nó thay đổi từ chữ i sang I mỗi khi nhấn spacebar

4. Tại sao không gõ được chữ ý trong Office XP?

Khắc phục: Trong Office XP, bạn hãy loại bỏ hỗ trợ cho các ngôn ngữ có kiểu viết từ phải qua trái như: Arabic, Hebrew... Cách làm: Chạy chương trình "Microsoft Office XP Language Settings" đi kèm trong bộ Office XP. Bạn nhìn thấy trong đó các ngôn ngữ đang được support. Chỉ nên giữ lại các ngôn ngữ Anh, Việt, Nga (nếu có), các ngôn ngữ hệ Latinh, Đông Âu.

Nếu sau khi đã làm như trên mà bạn vẫn không gõ được chữ ý, hãy bật chức năng "Sử dụng clipboard cho Unicode" của UniKey. (Chức năng này có hạn chế là clipboard của bạn sẽ bị mất khi bạn gõ tiếng Việt).

Nguyên nhân: Chữ ý trong tiếng Việt được Word xử lý như tiếng Hebrew. Hiện tượng trên xảy ra khi có tất cả các điều kiện sau:

Dùng Office XP
Office XP có bật hỗ trợ các thứ tiếng viết từ phải qua trái
Dùng Windows 2000/XP
Dùng UniKey với chế độ không clipboard

5. Chú ý khi dùng UniKey trong Windows 9x

Khi gõ tiếng Việt Unicode trong Word không được dùng chức năng "Use smart cut and paste". Nguyên nhân là do UniKey phải dùng clipboard để xử lý tiếng Việt Unicode. Nếu bạn bật chức năng này thì sau khi đã sử dụng lệnh copy, khi gõ tiếng Việt Word sẽ luôn chèn thêm một dấu trắng. Để tắt chức năng này, bạn chọn trong Word mục menu: Tools - Options - Edit, xóa check box "Use smart cut and paste".

6. Tại sao nội dung clipboard bị mất?

Khi bạn gõ tiếng Việt Unicode trong Windows 9x thì UniKey phải sử dụng đến clipboard để xử lý. Đây là nhược điểm cố hữu trong Windows 9x mà UniKey không khắc phục được.

UniKey đã khắc phục được nhược điểm này trong hầu hết các ứng dụng trên Windows NT, 2000, XP.

7. UniKey và UniKey NT khác nhau thế nào?

UniKey phiên bản chuẩn chạy cho mọi Windows. UniKey NT chỉ chạy trên Windows NT/2000/XP.

Điểm khác nhau duy nhất: UniKey NT sử dụng phông chữ chuẩn của Windows làm giao diện nên không cần phông tiếng Việt riêng. Điều này cũng có lợi cho việc soạn bảng gõ tắt trong UniKey.

Bạn không thể dùng UniKey NT trong Windows 9x

8. Tại sao bảng gõ tắt lại hiển thị theo dạng VIQR?

Điều này xảy ra với UniKey phiên bản chuẩn (không xảy ra với UniKey NT). Do có hạn chế về phông chữ, phông tiếng Việt mà UniKey dùng làm giao diện không hiển thị đầy đủ các chữ hoa có dấu. Vì thế khi soạn bảng gõ tắt UniKey sẽ hiển thị theo dạng VIQR. Tuy nhiên, UniKey chỉ dùng dạng VIQR này khi bạn soạn bảng gõ tắt, còn khi dùng gõ tắt UniKey vẫn sinh ra các xâu gõ tắt đúng với bảng mã bạn dùng.

Chú ý thêm: Tuy bảng gõ tắt hiển thị theo VIQR, lúc soạn bạn vẫn chỉ cần gõ theo kiểu gõ mà bạn đang dùng như TELEX hay VNI.

Nhược điểm này không xảy ra với bản UniKey NT. Người sử dụng Windows NT/2000/XP nên dùng UniKey NT.

9. Chú ý khi soạn bảng gõ tắt

Bạn cần lưu ý các điểm sau khi định nghĩa gõ tắt:

Dãy gõ tắt dài tối đa 15 ký tự, chỉ chứa các chữ không dấu hoặc số
Dãy gõ tắt có phân biệt chữ hoa và chữ thường. Chẳn hạn bạn có thể định nghĩa Cntt là Công nghệ thông tin và CNTT là CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
Bạn có thể định nghĩa lên tới 1024 mục gõ tắt, mỗi cụm từ thay thế có thể dài tối đa là 512 ký tự tiếng Việt, tổng dung lượng tối đa của bảng gõ tắt là 64 KB. Các giới hạn này nói chung là đủ đảm bảo yêu cầu cho hầu hết người dùng.
Đối với phiên bản UniKey dùng cho mọi Windows: (không phải bản đặc biệt UniKey NT) Do có hạn chế về phông chữ dùng trong Windows 9x nên UniKey phải dùng dạng hiển thị VIQR trong lúc bạn định nghĩa gõ tắt. Tuy hơi khó đọc nhưng dạng VIQR cho phép bạn phân biệt chữ hoa và chữ thường. UniKey chỉ dùng VIQR khi định nghĩa gõ tắt, còn khi bạn áp dụng gõ tắt thì UniKey sẽ tự động chuyển đổi theo đúng bảng mã bạn dùng.

10. Cách chọn nhanh một bảng mã

UniKey có các tổ hợp phím cho phép bạn chọn nhanh các bảng mã thông dụng:

CTRL+SHIFT+F1: Chọn bảng mã Unicode
CTRL+SHIFT+F2: Chọn bảng mã TCVN3 (ABC)
CTRL+SHIFT+F3: Chọn bảng mã VNI-Windows
CTRL+SHIFT+F4: Chọn bảng mã VIQR

11. Tính năng "Chuyển đổi nhanh" trên Menu dùng làm gì?

Hãy xem giải đáp ở đây.

12. Nên dùng Unicode dựng sẵn hay Unicode tổ hợp?

Lựa chọn giữa Unicode dựng sẵn hay tổ hợp hiện nay vẫn chưa ngã ngũ do còn một số hạn chế về kỹ thuật của mỗi kiểu. Từ góc độ người sử dụng thông thường, bạn nên dùng Unicode dựng sẵn nếu ứng dụng mà bạn đang dùng cho phép bạn làm điều đó. Dùng unicode dựng sẵn bạn sẽ có khả năng in ấn, hiển thị văn bản dễ dàng, đẹp hơn dạng tổ hợp. Tuy nhiên cũng có một số chương trình chỉ cho phép bạn dùng unicode tổ hợp mà thôi.

13. Tại sao tiếng Việt trong Word bị thay đổi khi gõ?

Khắc phục: Chọn mục menu "Tools - AutoCorrect" sau đó xóa tất cả các check box.

14. Tại sao khi chuyển mã clipboard văn bản Word hay bị mất chữ?

Một số bảng mã 1 byte có đụng chạm đến các ký tự điểu khiển của Word, các ký tự này thường không được Word copy vào clipboard nên UniKey không thể làm gì hơn.

Khắc phục: copy văn bản vào Outlook Express hoặc WordPad trước rồi chuyển mã.

Sở dĩ Outlook Express và WordPad lấy được đủ các chữ là vì những chương trình này hiểu clipboard dạng Rich Text, tức là hiểu các định dạng của Word. UniKey hiện tại chỉ can thiệp clipboard ở dạng plain text (text không có định dạng).

Hiện nay phiên bản thử nghiệm UniKey 3.55 đang thử nghiệm đã khắc phục được nhược điểm này, đồng thời có thể chuyển mã giữ nguyên định dạng. Bạn hãy xem thêm ở đây.

15. Tại sao khi đôi khi gõ unicode thì chỉ hiện ra dấu hỏi?

Có 1 trong 2 khả năng xảy ra:

Chương trình bạn đang dùng không hỗ trợ unicode. Bạn có thể kiểm chứng điều này bằng cách copy 1 đoạn văn bản unicode từ ứng dụng khác. Nếu cũng thấy các dấu hỏi thì nghĩa là chương trình bạn dùng không hỗ trợ unicode, UniKe không thể làm gì khác. Nếu bạn đoạn văn bản mà bạn copy vẫn hiển thị tốt thì xem khả năng thứ 2 dưới đây.
Chương trình của bạn chỉ có thể đọc unicode thông qua clipboard. Bạn bật tính năng "Sử dụng clibboard cho unicode" ở trong UniKey lên thì sẽ soạn được tiếng Việt unicode.

16. Soạn tiếng Việt unicode trong emacs với UniKey

Kể từ UniKey 3.5 Final bạn đã có thể soạn thảo unicode trong emacs rất thuận tiện. Tuy nhiên, bạn cần có Emacs version 21.2 trở lên. Đặt các thông số như sau:

Trong UniKey hãy chọn bảng mã X UTF-8.
Trong emacs: đặt keyboard-coding-system là UTF-8. Có một số cách để làm điều này:
- Bấm tổ hợp phím: C-x RET k utf-8. Cách này chỉ có tác dụng trong một phiên làm việc của emacs.
- Chạy lệnh customize của emacs: M-x customize. Sau đó chọn nhóm Environment - I18n - Mule - Keyboard Coding System, đặt Keyboard Coding System là UTF-8. Lựa chọn này sẽ luôn luôn có tác dụng khi bạn khởi động emacs.

17. Soạn tiếng Việt unicode trong gVim với UniKey

Bạn cần đặt các thông số sau:

Trong UniKey hãy chọn bảng mã X UTF-8.
Đặt các thông số sau cho gVim
set encoding=Unicode
set guifont=courier_new
Bạn có thể đặt các dòng trên vào vào file _vimrc ở thư mục gốc của gVim (thường là c:\vim) vào gVim sẽ tự động chạy ở chế độ này

18. UniKey và Photoshop

Muốn gõ tiếng Việt unicode trong Photoshop cần phải có các điều kiện sau:

Photoshop version 7
UniKey version 3.51
Bạn phải bật lựa chọn "Sử dụng clipboard cho Unicode" trong UniKey. Nếu bạn dùng Windows 9x thì lựa chọn này đã luôn được chọn, bạn không cần quan tâm đến nó nữa.

Photoshop version 6 có một số hạn chế khiến bạn không thể gõ unicode được.

19. Chat tiếng Việt trong Yahoo

Lâu nay để chat tiếng Việt có dấu, mọi người thường dùng mã NCR Decimal của UniKeỵ (Cách này tương tự như chọn UCS2-W trong VietKey). Khi gõ bạn không thấy tiếng Việt ngay mà chỉ thấy mã, nhưng khi gửi đi sẽ thấy tiếng Việt. Tuy nhiên cách này hiện nay đã KHÔNG thể dùng được với các phiên bản mới đây của Yahoo Messenger (cả UniKey và Vietkey).

Tuy nhiên với người dùng Windows NT/2000/XP, UniKey 3.55 đã có 1 giải pháp TỐT HƠN giải pháp trên đây mà nhiều ngưới chưa biết. Hãy chọn bảng mã Vietnamese Locale CP 1258 trong UniKey. Với CP 1258 bạn có thể gõ tiếng Việt unicode thoải mái. Đặc biệt là không phải nhìn thấy mã số như giải pháp NCR Decimal ở trên, bạn sẽ thấy tiếng Việt ngay khi gõ.

Một số điều cần lưu ý khi dùng CP 1258:

- Bạn phải dùng UniKey version 3.55 trở lên
- Bảng mã này thực chất là Unicode tổ hợp (composite unicode) có sử dụng các hỗ trợ tiếng Việt có sẵn trong Windows

Để dùng CP 1258 máy của bạn cần cài đặt hỗ trợ tiếng Việt của Windows Vietnamese locale) Cách làm với Windows XP như sau:

Chọn Control Panel, sau đó chọn Regional and Language Options
Khi hộp hội thoại (dialog box) hiện lên, hãy chọn Tab Languages, chọn check box Install files for comlex scripts and right-to-left languages. Sau đó click vào nút Details
Hộp hội thoại Text Services and Input languages hiện lên. Nếu chưa thấy Vietnamese keyboard trong đó thì chọn Add, sau đó chọn Input Language là Vietnamese. Sau đó chọn OK là xong.

Cách làm ở Windows 2000 cũng tương tự, nhưng do không có Windows 2000 ở đây, tôi không thể chỉ chi tiết được. Nếu vì lý do gì đó bạn không thể cài Vietnamese locale cho máy của bạn, hãy dùng bảng mãComposite unicode trong UniKey để Chat tiếng Việt trong Yahoo Messenger. Cách này đơn giản, nhưng tốt nhất bạn hãy cố gắng cài đặt Vietnamese locale như ở trên, khi đó Windows của bạn sẽ hỗ trợ tiếng Việt tốt hơn.

Rất tiếc cách ở trên không áp dụng cho Windows 98

Điều cuối cùng: mặc dù cách trên đây sử dụng unicode tổ hợp, bản thân tôi vẫn luôn luôn ủng hộ giải pháp unicode dựng sẵn (precomposed unicode) cho các ứng dụng khác. Các bạn nên dùng unicode dựng sẵn (bảng mã đầu tiêng trong UniKey) trong các ứng dụng khác nếu có thể được vì đây là bảng mã đã được các cơ quan chức năng ở Việt nam khuyến cáo sử dụng.

20. Thông tin thêm về UniKey ở đâu?

Tác giả: Phạm Kim Long, Đại học kỹ thuật Praha. Email:longp@cslab.felk.cvut.cz
Vì thời gian hạn hẹp, tác giả không thể trả lời hết thư của các bạn. Nếu có khó khăn khi dùng UniKey bạn hãy tìm câu hỏi trong tài liệu này, hoặc tại diễn đàn UniKey.
Website chính thức: http://unikey.sourceforge.net
Đăng ký vào mailing list nhận thông báo về UniKey: Hãy gửi một email trắng vào unikey-subscribe@topica.com
Diễn đàn người dùng UniKey: http://unikey.sourceforge.net/forum
Diễn đàn là nơi tốt nhất giúp bạn giải quyết các khó khăn khi sử dụng UniKey.

21. Cập nhật tài liệu này

Bản mới nhất của tài liệu này được lưu tại: http://unikey.sourceforge.net/manual/ukfaq.htm